Rok 2013, w związku z 60 rocznicą odkrycia złóż siarki pod Tarnobrzegiem, został ogłoszony „Rokiem Profesora Stanisława Pawłowskiego” – geologa i geofizyka kierującego pracami zespołu poszukiwawczego. Wniosek o tak godne uhonorowanie uczonego skierował do Prezydenta Miasta Tarnobrzega Zarząd Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w Tarnobrzegu.
Obelisk z tablicą pamiątkową upamiętniającą odkrycie złóż siarki
Pomnik prof. St. Pawłowskiego
60 lat temu, prof. Stanisław Pawłowski, w odległości około 3 kilometrów od Tarnobrzega, w Mokrzyszowie dokonał pierwszego odwiertu w poszukiwaniu złóż siarki. W wyniku tego odwiertu 29 września 1953 roku na głębokości 80 m natrafiono na grubą warstwę złoża siarkowego. Wydarzenie to upamiętnia tablica pamiątkowa.
Jubileusz 60-lecia odkrycia złóż siarki na terenie Tarnobrzega połączony jest z rocznicą 50-lecia powstania Tarnobrzeskiego Oddziału SITG. Oddział powołany został decyzją Zarządu Głównego Stowarzyszenia w grudniu 1963 r. z siedzibą w Rzeszowie. W 1966 r. siedziba Oddziału przeniesiona została do Tarnobrzega i ulokowana w Klubie technika „TAPIMA”.
Rocznicom tym towarzyszyło wiele wydarzeń kulturalnych które miały miejsce w tym roku.
Odkrywcy polskiej siarki, osobie niezwykle zasłużonej dla rozwoju naszego miasta poświęcona została wystawa „Profesor Stanisław Pawłowski – odkrywca tarnobrzeskiej siarki” prezentowana w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Ekspozycję tworzą unikatowe, archiwalne fotografie dokumentujące proces poszukiwania „żółtego złota” w okolicach Tarnobrzega, powstawanie kombinatu siarkowego jego rozwój i sukcesy oraz ludzi związanych z przemysłem siarkowym. Zdjęcia przypominają także postać Profesora jako naukowca o wybitnych osiągnięciach, którego pionierska działalność na trwale zmieniła Tarnobrzeg. Została ona otwarta dnia 5 września 2013 r.
Afisz zapraszający na wystawę
Górnictwo siarki w rejonie Tarnobrzega zapoczątkowane wspomnianym odkryciem złóż siarki w 1953 r. rozwijało się dynamicznie. Wkrótce powstały kopalnie siarki w Piasecznie, Grzybowie, Machowie, Jeziórku. Eksploatację prowadzono dwiema metodami: odkrywkową w Piasecznie i Machowie, oraz podziemnego wytopu w Machów II, Jeziórko i Grzybów. Polska stała się światowym potentatem w wydobyciu siarki. Dzięki siarce Tarnobrzeg zaczął się gwałtownie rozwijać. Powstały nowe osiedla mieszkaniowe, szkoły, dom kultury, sklepy. Liczba mieszkańców z 5 tys. wzrosła do blisko 50 tys. Ma początku lat 90-tych nastąpiło załamanie w wydobyciu i sprzedaży siarki spowodowane drastycznym spadkom cen siarki. Cena siarki rodzimej spadła gwałtownie, bo zaczęto ją pozyskiwać jako produkt uboczny procesów oczyszczania ropy naftowej i węgla kamiennego. W tej sytuacji następuje wstrzymanie wydobycia siarki w odkrywkowej kopalni siarki „Machów” w 1992 r., w 1993 roku zaprzestano wydobycia w otworowej kopalni siarki „Machów II” a w 2001 r. wyłączono z eksploatacji kopalnię otworową siarki „Jeziórko”. Następuje likwidacja działalności górniczej w rejonie Tarnobrzega. Górnictwo siarkowe przechodzi do historii. Dokonania tego przemysłu dla miasta, regionu i ludności godne są zachowania dla przyszłych pokoleń. Takie przesłanie stało się impulsem dla inicjatywy utworzenia w Tarnobrzegu stałej ekspozycji muzealnej tego przemysłu. Z inicjatywa taką wystąpiła część członków Stowarzyszenia „Koło Sfojak” a Zarząd Oddziału inicjatywę tę podjął i rozpoczął odpowiednie działania. Inicjatywa znalazła zrozumienie i poparcie w zarządzie i samorządzie miasta a jej liczącym się orędownikiem był Dyrektor Muzeum Historycznego dr Adam Wójcik. Elementem sprzyjającym tym poczynaniom było przenoszenie siedziby Muzeum Historycznego miasta ulokowanej dotychczas w spichlerzu podworskim z 1843 r. do restaurowanego Zamku Dzikowskiego.
W dniu 18 września 2013 r. nastąpiło oficjalne otwarcie Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego jako Oddziału Muzeum Historycznego miasta Tarnobrzega.
Fragment wystawy z Muzeum Polskiego Przemysłu Siarkowego
Dzisiaj pozostałością po przemyśle siarkowym jest to co udało się zgromadzić między innymi w muzeum. Są tu podstawowe informacje na temat złóż siarki i budowy geologicznej miejsc w których ją wydobywano, są fragmenty maszyn i urządzeń górniczych, telefony kopalniane, latarnie, kombinezony, maski i aparaty tlenowe stosowane przez ratowników górniczych, próbki siarki, mundury górnicze, liczne fotografie kopalni i gigantycznych koparek, makiety kopalni w Machowie i Jeziórku. Część ekspozycji poświęcono tradycji górniczej. Patronką górników jest św. Barbara i święto górnicze przypada 4 grudnia. Z tej okazji organizowane są Karczmy Piwne – stąd licznie zgromadzone kufle. Na wystawie można też zobaczyć medale i plakiety pamiątkowe odlane z siarki. Muzeum uzupełnia eksponaty o dary od osób fizycznych i pracowników górnictwa. Będzie ono rozszerzane o eksponaty maszyn i urządzeń lokowanych na zewnątrz budynku. Powstanie muzeum, to chęć zachowania w pamięci przyszłych pokoleń ważnych wydarzeń i zasług przemysłu i górnictwa siarkowego dla środowiska i regionu.
60 lat temu odkryto złoża siarki w Tarnobrzegu, dziesięć lat później rozpoczął działalność tarnobrzeski oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa (SITG). Tym dwóm okrągłym jubileuszom poświęcona była piątkowa specjalna sesja popularno-naukowa podkreślająca rolę zagłębia siarkowego w rozwoju naszego miasta. Została ona zorganizowana przez Zarząd Oddziału SITG pod patronatem Prezydenta miasta Tarnobrzega Norberta Mastalerza.
Sesja popularno-naukowa w Zamku Dzikowskim
Sesja ta odbyła się w Zamku Dzikowskim w Tarnobrzegu dnia 27 września 2013 r. Udział w niej wzięło wielu zaproszonych gości z Oddziałów SITG z całej Polski, wraz z przedstawicielem Zarządu Głównego w osobie Sekretarza Generalnego Pana Eugeniusza Ragusa, przedstawicielami władz samorządowych i miasta, zakładów górniczych Tarnobrzega oraz członkowie Stowarzyszenia. Wszyscy mogli nie tylko wysłuchać ciekawych referatów, a także obejrzeć prezentacje przedstawiającą archiwalne zdjęcia i filmy.
Jubileusz był także okazją do wręczenia odznaczeń dla najbardziej zasłużonych członków stowarzyszenia. Za działalność stowarzyszeniową Oddział SITG w Tarnobrzegu został uhonorowany Złotą Honorową Odznaką Stowarzyszenia.
Każdy chętny mógł również własnoręcznie wybić pamiątkową monetę.
